Top
ਵਪਾਰ
ਮਨੋਰੰਜਨ
ਸਮਾਜ
ਖੇਡਾਂ
ਸਿਹਤ ਦਰਪਣ
ਰਾਜਨੀਤੀ
Impreza
ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ
ਮੁੱਖ ਪੰਨਾ
ਵਿਦੇਸ਼
ਭਾਰਤ
ਸੰਪਾਦਕੀ
ਆਰਟੀਕਲ/ਲੇਖ
ਈ-ਪੇਪਰ
ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਈ-ਪੇਪਰ
View Details
<< Back
"ਹਮ ਦੇਖੇਂਗੇ" ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਚਰਚਾਵਾਂ ਵਿਚ..!-ਮੁਹੰਮਦ ਅੱਬਾਸ ਧਾਲੀਵਾਲ
ਅੱਜ ਤੋਂ ਕਰੀਬ ਚਾਲੀ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤਰੱਕੀ ਪਸੰਦ ਤਹਿਰੀਕ ਦੇ ਅਲੰਬਰਦਾਰ ਸ਼ਾਇਰ ਫ਼ੈਜ਼ ਅਹਿਮਦ ਫ਼ੈਜ਼ ਨੇ ਇਕ ਨਜ਼ਮ ਲਿਖੀ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਉਨਵਾਨ ਸੀ ‘ਹਮ ਦੇਖੇਂਗੇ’। ਇਸ ਨਜ਼ਮ ਵਿੱਚ ਫ਼ੈਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਹਿਦ ਦੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹਾਂ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਦਿਆਂ ਅਵਾਮ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅੱਜ ਚਾਲੀ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਸ ਨਜ਼ਮ ਦਾ ਜਾਦੂ ਬਰਕਰਾਰ ਹੈ ਤੇ ਇਹੋ ਵਜ੍ਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਕਤ ਨਜ਼ਮ ਅੱਜ ਹਿੰਦੂਸਤਾਨ ਦੇ ਬੱਚੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਜਬਾਨ ਤੇ ਹੈ।
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਜ਼ਮ ਉਸ ਵਕਤ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈ ਜਦੋਂ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ IIT ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਜਦੋਂ ਜਾਮੀਆ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਰੈਲੀ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਫ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਕਾਲਜ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਫ਼ੈਜ਼ ਦੀ ਉਕਤ ਨਜ਼ਮ ਨੂੰ ਗਾਇਆ।
ਦੁਖਾਂਤ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਫੈਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਭਲੇ ਲਈ ਲੇਖੇ ਲਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਫੈਜ਼ ਦੀ ਉਕਤ ਨਜ਼ਮ ਨੂੰ ਕੁਝ ਤੰਗ ਨਜ਼ਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਹਿੰਦੂ ਵਿਰੋਧੀ ਆਖਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਆਈਆਈਟੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਨੂੰ ਲਿਖ਼ਤੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ, ਕਿ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ-ਵਿਰੋਧੀ ਕਵਿਤਾ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲਿਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਈਆਈਟੀ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਜਾਂਚ ਬਿਠਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਕਤ ਨਜ਼ਮ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਵਿਰੋਧੀ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇਥੇ ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਸੋਧ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਜੋ ਰੋਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁੱਢ ਦਰਅਸਲ 15 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਜਾਮੀਆ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਇਸ ਸੀ ਏ ਏ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਦੇ ਕੁਝ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ ਵੀ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ ਸੀ । ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਘੁਸ ਕੇ ਉਥੇ ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਹੋਸਟਲ ਅਤੇ ਬਾਥਰੂਮਾਂ ਵਿਚਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੱਕ ਤੇ ਤਸ਼ੱਦਦ ਢਾਹੁੰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਖਬਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਜਰੀਏ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਾਲਜਾਂ ਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਲੱਗੀ, ਤਾਂ ਪੁਲਸ ਦੁਆਰਾ ਢਾਹੇ ਤਸ਼ੱਦਦ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਰਗ ਜਾਮੀਆ ਦੇ ਸਮਰਥਨ 'ਚ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਉਤਰ ਆਇਆ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੇ ਢਾਹੇ ਗਏ ਉਕਤ ਤਸ਼ੱਦਦ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵੀ ਖੁਲ੍ਹ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਏ ।
ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਰਾ ਪੜਿਆ ਲਿਖਿਆ ਵਰਗ ਭਲੀਭਾਂਤ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਫੈਜ਼ ਇੱਕ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਮਿਉਨਿਸਟ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਉਕਤ ਕਵਿਤਾ 'ਹਮ ਦੇਖੇਂਗੇ', 1979 'ਚ ਲਿਖੀ ਸੀ। ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਕਤ ਨਜ਼ਮ ਤਤਕਾਲੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਜਨਰਲ ਜ਼ਿਆ-ਉਲ-ਹੱਕ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਲਿਖੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ 1984 'ਚ ਫੈਜ਼ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ 1985 ਵਿੱਚ ਜਨਰਲ ਜ਼ਿਆ-ਉਲ-ਹੱਕ ਦੁਆਰਾ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਾਰਸ਼ਲ ਲਾਅ ਲਗਾ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਲਬ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਵਕਤ ਕਾਲੇ ਦੇ ਰੰਗ ਕਪੜੇ ਪਹਿਨਣ ਤੇ (ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀ ਆਇਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 1986 'ਚ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਅਲ-ਹਮਰਾ ਆਰਟ੍ਸ ਕਾਉਂਸਲ ਦੇ ਆਡੀਟੋਰੀਅਮ 'ਚ ਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕਾ ਇਕ਼ਬਾਲ ਬਾਨੋ (1935-2009) ਨੇ ਉਕਤ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੀ ਸਾੜੀ ਪਾ ਕੇ ਉਕਤ ਨਜ਼ਮ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਸਟੇਜ ਆ ਕੇ ਗਾਇਆ ਤਾਂ ਪੂਰੇ ਆਡੀਟੋਰੀਅਮ ਵਿਚ ਵਜਦ ਦੀ ਕੈਫੀਅਤ ਬਣ ਗਈ ਤੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਗਾਉਣ ਲੱਗੇ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਨਕਲਾਬ ਜ਼ਿੰਦਾ ਬਾਅਦ ਦੇ ਫਲਕ ਸ਼ਗਾਫ ਨਾਅਰੇ ਵੀ ਗੂੰਜਣ ਲੱਗੇ। ਇਹ ਸਭ ਵੇਖ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਪੈ ਗਈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਾਈਕ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਤੱਕ ਕੱਟ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਤਾਂ ਕਿ ਆਵਾਜ਼ ਬਾਹਰ ਨਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਚੋਰੀ ਛਿਪੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਸੱਮਗਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਈ ਗਈ ।
ਇਥੇ ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਿਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਦੋਰੇ ਤੇ ਸਨ। ਤਾਂ ਆਪ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਤੋੜ ਕੇ ਫੈਜ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ ਤੇ ਮਿਲਣ ਉਪਰੰਤ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ "ਮੈਂ ਸਿਰਫ ਇਕ ਸ਼ੇਅਰ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਆਇਆ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਹ ਸ਼ੇਅਰ ਪੜਿਆ :
ਮੁਕਾਮ ਏ 'ਫੈਜ' ਕੋਈ ਰਾਹ ਮੇਂ ਜਚਾ ਹੀ ਨਹੀਂ।
ਜੋ ਕੂ-ਏ-ਯਾਰ ਸੇ ਨਿਕਲੇ ਤੋ ਸੂ-ਏ-ਦਾਰ ਚਲੇ।
ਉਧਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਫਿਲਮਸਾਜ ਅਤੇ ਗੀਤਕਾਰ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਨੇ ਫੈਜ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਘਸੀਟਣ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਲੇਖਕ ਲਹਿਰ ਦੇ ਬਾਨੀ ਫੈਜ ਨੂੰ ਮਜਹਬੀ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਘਸੀਟਣਾ ਵਾਜਬ ਨਹੀਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੋ ਕੀਤਾ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕੀਤਾ, ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਆ ਉਲ ਹੱਕ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਆਓ ਅੱਜ ਉਸ ਨਜ਼ਮ ਦੀ ਤਸ਼ਰੀਹ ਕਰ, ਸਮਝਣ ਦਾ ਉਪਰਾਲਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਆਖਿਰ ਇਸ ਵਿਚ ਨਜ਼ਮ ਫੈਜ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਕਿਹੜੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗਾ ਕੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੋ ਕੇ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਲਬਾਲਬ ਭਰੇ ਹਨ ਅਤੇ ਤੰਗ ਨਜ਼ਰਾਂ ਦਾ ਇਸ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਵਿਰੋਧੀ ਕਹਿਣਾ ਕਿਉਂ ਗਲਤ ਹੈ?
ਨਜ਼ਮ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬੰਦ ਵਿੱਚ ਕਵੀ ਕੌਮ ਦੇ ਦੱਬੇ ਕੁਚਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਹੁੰਦਿਆਂ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ
ਹਮ ਦੇਖੇਂਗੇ,
ਲਾਜ਼ਿਮ ਹੈ ਕਿ ਹਮ ਭੀ ਦੇਖੇਂਗੇ,
ਵੋ ਦਿਨ ਕਿ ਜਿਸ ਕਾ ਵਾਅਦਾ ਹੈ,
ਜੋ ਲੌਹ-ਏ-ਅਜ਼ਲ ਮੇਂ ਲਿੱਖਾ ਹੈ
ਉਕਤ ਸਤਰਾਂ ਵਿਚ ਫੈਜ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਉਸ ਦਿਨ ਜਰੂਰ ਇਕ ਨਾ ਇਕ ਦਿਨ ਵੇਖਾਂਗੇ ਜਿਸ ਦਿਨ ਦੇ ਬਾਰੇ ਉਸ ਪੱਕੀ (ਕਦੇ ਨਾ ਮਿਟਨ ਵਾਲੀ) ਸਲੇਟ ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।
ਜਬ ਜ਼ੁਲਮ-ਓ-ਸਿਤਮ ਕੇ ਕੋਹ-ਏ-ਗਿਰਾਂ
ਰੁਈ ਕੀ ਤਰ੍ਹਾ ਉੜ ਜਾਏਂਗੇ,
ਹਮ ਮਹਿਕੂਮੋਂ ਕੇ ਪਾਂਓ ਤਲੇ
ਜਬ ਧਰਤੀ ਧੜ-ਧੜ ਧੜਕੇਗੀ,
ਔਰ ਅਹਿਲ-ਏ-ਹੁਕਮ ਕੇ ਸਰ ਊਪਰ
ਜਬ ਬਿਜਲੀ ਕੜ-ਕੜ ਕੜਕੇਗੀ,
ਦੂਜੇ ਬੰਦ ਵਿੱਚ ਫੈਜ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਜੁਲਮਾਂ ਦੇ ਭਾਰੀ ਪਹਾੜ ਰੂੰ ਦੇ ਫੰਬਿਆਂ ਵਾਂਗ ਉਡਦੇ ਫਿਰਨਗੇ ਤੇ ਸਾਡੇ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਹੇਠਲੀ ਧਰਤੀ ਬਗਾਵਤ ਰੂਪੀ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਆਉਣ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇਵੇਗੀ ਤੇ ਇਸੇ ਹਿਲਜੁਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹਾਂ ਦੇ ਤਖ਼ਤ ਡਗਮਗਾ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੇ ਸਿਰਾਂ ਉੱਪਰ ਬਿਜਲੀ ਕੜਕ ਕੜਕ ਕੇ ਡਿੱਗੇਗੀ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਹ ਦਿਨ ਜਰੂਰ ਵੇਖਾਂਗੇ।
ਜਬ ਅਰਜ਼-ਏ-ਖ਼ੁਦਾ ਕੇ ਕਾਅਬੇ ਸੇ
ਸਬ ਬੁਤ ਉਠਵਾਏ ਜਾਏਂਗੇ,
ਹਮ ਅਹਿਲ-ਏ-ਸਫ਼ਾ ਮਰਦੂਦ-ਏ-ਹਰਮ
ਮਸਨਦ ਪੇ ਬਿਠਾਏ ਜਾਏਂਗੇ,
ਤੇ ਜਦੋਂ ਇਸ ਰੱਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਖੌਤੀ ਬੁੱਤਾਂ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਰੱਬ ਕਹਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਤੇ ਕਿਸੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਦੁੱਖ ਦਰਦ ਦਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੇਹਿੱਸ ਪੱਥਰਾਂ ( ਭਾਵ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਗੱਦੀਓਂ ਲੱਥਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ) ਨੂੰ ਉਖਾੜ ਕੇ ਪਰਾਂ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਤੇ ਫੇਰ ਜਦੋਂ ਸਫਾ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਭਾਵ ਉਹ ਮਜਲੂਮ ਅਵਾਮ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਵਲੋਂ ਜੁਲਮ ਢਾਹੇ ਗਏ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਜਤ ਤੇ ਅਹਿਤਰਾਮ ਨਾਲ ਮਸਨਦ ਭਾਵ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਕੀਏ (ਸਿਰਹਾਣੇ, ਪਿੱਲੂ ਵਾਲੇ ) ਤਖ਼ਤਾ ਤੇ ਬਿਠਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਸੀਂ ਉਹ ਦਿਨ ਜਰੂਰ ਵੇਖਾਂਗੇ।
ਸਬ ਤਾਜ ਉਛਾਲੇ ਜਾਏਂਗੇ,
ਸਬ ਤਖ਼ਤ ਗਿਰਾਏ ਜਾਏਂਗੇ,
ਬਸ ਨਾਮ ਰਹੇਗਾ ਅੱਲ੍ਹਾ ਕਾ,
ਜੋ ਗ਼ਾਇਬ ਭੀ ਹੈ ਹਾਜ਼ਿਰ ਭੀ,
ਜੋ ਮੰਜ਼ਰ ਭੀ ਹੈ ਨਾਜ਼ਿਰ ਭੀ
ਜਦੋਂ ਸੱਭ ਜਾਲਮ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਦੇ ਤਾਜ ਉਛਾਲੇ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਖ਼ਤ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਿਰਫ ਡਾਢੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਹੀ ਨਾਮ ਬਾਕੀ ਰਹੇਗਾ ਜੋ ਭਾਵੇਂ ਵਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਤੋਂ ਕਦਾਚਿਤ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਉਹ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਲਾਜਮੀ ਵੇਖਾਂਗੇ।
ਉੱਠੇਗਾ ਅਨਲ-ਹਕ ਕਾ ਨਾਰਾ,
ਜੋ ਮੈਂ ਭੀ ਹੂੰ ਔਰ ਤੁਮ ਭੀ ਹੋ
ਔਰ ਰਾਜ ਕਰੇਗੀ ਖ਼ਲਕ-ਏ-ਖ਼ੁਦਾ,
ਜੋ ਮੈਂ ਭੀ ਹੂੰ ਔਰ ਤੁਮ ਭੀ ਹੋ ।
ਇਹ ਕਿ ਜਦੋਂ ਹਰ ਪਾਸੇ ਸੱਚ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਗੂੰਜੇਗਾ। ਜੋ ਸੱਚ ਮੈਂ ਹਾਂ ਅਤੇ ਆਪਾਂ ਸਾਰੇ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਰੱਬ ਦੇ ਬੰਦੇ ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਮੈਂ ਵੀ ਹਾਂ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਹੋ ਇਸ ਧਰਤੀ ਤੇ ਰਾਜ ਕਰਾਂਗੇ ਤਾਂ ਉਹ ਦਿਨ ਯਕੀਨਨ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਵੇਖਾਂਗੇ।
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਉਕਤ ਪੂਰੀ ਨਜ਼ਮ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਥਾਂ ਵੀ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਕਰਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਂਦੀ ਸੋ ਇਸ ਨਜ਼ਮ ਉਪਰ ਜੋ ਹਿੰਦੂ ਵਿਰੋਧੀ ਹੋਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲੱਗੇ ਹਨ ਉਹ ਝੂਠੇ ਤੇ ਬੇ ਬੁਨਿਆਦ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ ਨਜ਼ਮ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਹ ਇੱਕ ਅਲਖ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੱਜ ਹਰ ਉਸ ਕੌਮ ਨੂੰ ਗਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਸਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਜੁਲਮ ਓ ਤਸ਼ੱਦਦ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ..!
ਮੁਹੰਮਦ ਅੱਬਾਸ ਧਾਲੀਵਾਲ,
ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ।
ਸੰਪਰਕ 9855259650
ਮਨੋਰੰਜਨ
ਮੁੱਖ ਖ਼ਬਰਾਂ
ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਇਕੱਲਿਆਂ ਸਫਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ, ਦਿੱਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ: ਸਰਵੇ
ਭਾਵੇਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਜਦੋਂ ਸਾਡੀ ਨਜ਼ਰ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਉਪਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਪੰਨਾ ਅਜਿਹਾ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੋ...
ਮਰਾਠਾ ਅੰਦੋਲਨ: ਅੰਦੋਲਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਫਾਇਰ ਬਿਗ੍ਰੇਡ ਦੀ ਗੱਡੀ ਸਾੜੀ, ਪੁਲਸ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਹਮਲਾ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ— ਮਰਾਠਾ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮੰਗ ਹਿੰਸਕ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਔਰੰਗਾਬਾਦ 'ਚ ਇਕ ਅੰਦੋਲਨਕਾਰੀ ਕਾਕਾ ਸਾਹਿਬ ਸ਼ਿੰਦੇ ਨੇ ਗੋਦਾਵਰੀ ਨਦ...
'ਡਾਇਮੰਡ ਕਲੱਬ ਬਰੇਸ਼ੀਆ' ਨੇ ਕਰਵਾਇਆ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ, ਵੀਆਦਾਨਾ ਦੀ ਟੀਮ ਰਹੀ ਜੇਤੂ
ਇਟਲੀ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਬਰੇਸ਼ੀਆ ਦੇ 'ਡਾਇਮੰਡ ਕਲੱਬ' ਵਲੋਂ 6ਵਾਂ ਸਾਲਾਨਾ ਦੋ ਰੋਜ਼ਾ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਕਵਾਰਟਰ ਫਾਈਨਲ ਮਨੈਰਬਿਉ ਨਾਲ ਡਾਇਮੰਡ, ਐੱਨ. ...
ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੀਨ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਸਮੇਤ 10 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਘਾਟਾ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ— ਭਾਰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਖੇਤਰੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਆਰਥਕ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ (ਆਰ. ਸੀ. ਈ. ਪੀ.) ਸਮੂਹ ਦੇ 16 'ਚੋਂ 10 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਘਾਟਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ...
ਸੱਕੀ ਹਲਾਤਾਂ 'ਚ ਲੜਕੀ ਨੇ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਹੇਠ ਆਕੇ ਕੀਤੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ
ਬਠਿੰਡਾ: ਨੋਜਵਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦੇ ਚਲਦਿਆਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਰਾਹ ਅਖਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਚਲਦੇ ਜਿਥੇ ਬੀਤੇ ਦਿਨੀ ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਖੇ ਜੀ...
ਉੱਤਰਾਖੰਡ 'ਚ ਵੱਡਾ ਹਾਦਸਾ, 45 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ
ਉਤਰਾਖੰਡ— ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਕੋਟਦੁਆਰ 'ਚ ਪਿਪਲੀ—ਭੌਨ ਮੋਟਰ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਇਕ ਨਿੱਜੀ ਬੱਸ ਖੱਡ 'ਚ ਡਿੱਗ ਗਈ। ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਹਾਦਸੇ 'ਚ 45 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਰਨ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲ...
Advertisements
Feedback